1-2 YAŞ
· Çevreyi keşfeder, dolapları açar kapar, eşyaları taşır. Manipüle edildiği herşeyle ilgilenir.
· Günde 1 kez uzun bir öğlen uykusuna dalar.
· Kısa bir süre oyuncaklarıyla bırakılırsa kendi kendine oynar.
· Tüm bedenini keşfetmeye çalışır.
2- 3 YAŞ
· Koşar, tırmanır, iter, çeker, zıplar çok aktiftir.
· Bacakları çarpık görünür.
· Elleriyle ve kaşıkla yiyebilir, bardaktan içebilir.
· Cinsel organlarını keşfeder.
· Daha az uyur, daha kolay uyanır.
· Tekrarlanan günlük etkinliklere uyum sağlar ve bundan hoşlanır.
· Herşeyi kendi kendine yapmak ister.
· İnatçı ve kararsızdır. Sık sık fikir değiştirir.
· Ani duygu değişimleri ve öfke nöbetleri gösterir.
· Yetişkinleri taklit eder.
· Yaşıtlarıyla birlikte oynayamaz.
· Paylaşmayı, beklemeyi, vazgeçmeyi kolay beceremez.
· Suyla oynamayı sever.
· Tek sözcükler ve kısa cümleler kullanır.
· Devamlı hayır der. Olumsuzdur.
· Konuşabildiğinden daha fazlasını anlar.
3-4 YAŞ
· Koşar, zıplar, tırmanır.
· Kendi kendine yemek yiyebilir, fincandan içebilir.
· Bazı şeyleri dökmeden taşıyabilir.
· Kendinin soyunup giydirilmesine yardımcı oabilir.
· Öğlen uykusuna yatmayabilir fakat sessizce oynar.
· Yetişkinlere cevap verebilir, onaylarını ister.
· Onay görmediğini belirten ifadelere duyarlıdır.
· İşbirliğine girer, basit işler için bir yere gönderildiğinde koşarak gider.
· Her şeyin içinde yer almak ister.
· Her şeyi merak eder.
· Hayal gücü kuvvetlidir. Karanlıktan ve hayvanlardan korkabiklir.
· Hayali arkadaşları olabilkir.
· Konuşkandır. Genellikle kısa cümleler kurabilir.
· Bekleyebiklir ama sabrı azdır.
· Oyuncaları sepete toplama gibi küçük sorumluluklar alabilir.
· Kendi kendine gayet iyi oynar fakat grup oyunlarında problemlerle karşılaşır.
· Kıskaçtır. Özellikle yeni bir bebeğe tahammül edemez.
· Suçluluk duyabilir.
· Sürekli sızlanarak, ağlayarak ve sevgiyi garanti etmeye çalışarak duygusal açıdan güvensiz olduğunu gösterebilir.
· Parmak emerek, tırnak yiyerek vb. davranışlarla gerginliğini azaltmaya çalışabilir.
· Kendini ifade etmeye çok açıktır.
4-5 YAŞ
· Kilo almaya ve boyu uzamaya devam eder.
· Hareketlerindeki koordinasyon artar.
· Yeme, uyuma ve dışkılama alışkanlıkları düzenlidir.
· Çok hareketlidir.
· Bir şeylere başlar ama her zaman başladığını bitirmez.
· Patron gibi davranır.
· Diğer çocuklarla oynar fakat sürekli kendini savunur ve korur.
· Kavgaları kısa sürer.
6-11 YAŞ
· Büyük ve küçük kasları kullanmayı öğrenme
Çeşitli oyunlarda beceri kazanma
· Kurumsal kurallara uyarak yaşamayı öğrenme
· Yaşıtlar dünyasında oynama ve yaşamaya alışma
· Ev dışında başka yetişkinlerle ilişki kurabilme
· Bedeninin kendine özgü niteliklerini tanıma ve kabul etme
· Kendi cinsine uygun rolleri benimseme
· Kendi davranışlarının sorumluluğunu yüklenebilme
· Bedenine bakma ve temizlik alışkanlıkları kazanma
· Okuma, yazma, konuşma ve hesaplama gibi temel okuıl becerilerini kazanma; okul öncesi çocuğuna göre daha üst düzeyde kavrama, yeni kavramlar öğrenme, anlama ve düşünme
· Zaman kavramlarını öğrenme
· Somuttan soyuta doğru mantık yürütebilme
· Kendine karşı olumlu bir tavır geliştirme
İLKOKUL ÇOCUĞU VE ÖZELLİKLERİ (1.2.3.4. SINIF)
FİZİKSEL GELİŞİM
ZİHİNSEL GELİŞİM
SOSYAL GELİŞİM
DUYGUSAL GELİŞİM
FİZİKSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
İlköğretim I.kademenin ilk üç sınıfında çocukların büyümesi gittikçe yavaşlamaktadır. Erkek çocuklar kız çocuklara göre daha çabuk gelişirler ve kız çocuklardan daha irice bir beden yapısına sahiptir. Erkek çocuklar kız çocuklardan daha hareketlidirler. Bu nedenle dinlendirici etkinlikler yapılması gerekir. Bu hareketlilik bir çok kazayı beraberinde getirdiği için bu kazaları nasıl önleyeceği öğretilmelidir.
Bu çağa özgü olarak önemli gelişim görevi “oyun becerisi”kazanmadır
Bu çağa özgü olarak önemli gelişim görevi “oyun becerisi” kazanmadır.9-10 yaşlarında bu faklılaşmaya başlar. Erkekler genelde atlama, sıçrama gerektiren atletik oyunlara ilgi gösterirken, kızlar ritmik beden hareketleriyle ilgilenir. Süt dişleri yerine asıl dişler çıkmaya başlar. Diş bakımı konusunda alışkanlık kazandırılmalıdır. Eklemler yumuşak olduğundan dik oturma ve doğru yürüme alışkanlıklarının kazandırılması gerekir. Çocuk hastalıklarının pek çoğu ilköğretim sınıfında kendini gösterirken, 4. ve 5.sınıfta vücut hastalıklara karşı olan direncini artırmış bulunmaktadır.
ZİHİNSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
Zihinsel gelişim normal, hatta ileride olsa dahi, gözün henüz küçük objeler üzerinde odaklanamaması, küçük kaslarla ilgili göz-el koordinasyonundaki yetersizlik okul yaşamını, temel okuma, aritmetik becerilerini engelleyebilir. Bu dönem çocuklarında “somut düşünme”esastır.Somut düşünme çocuğun duyu organlarıyla algılayabildiği nesneler ve olaylar üzerinde çok boyutlu ve mantıklı düşünme biçimidir.Somut bir biçimde sayı,mekan boyut hacim ve uzaklık kavramlarını öğrenmeye başlar.
Bu dönemde çocuğun dil gelişimi oldukça hızlıdır
Bu dönemde çocuğun dil gelişimi oldukça hızlıdır. Sözcük dağarcığı 3000 kelimeye ulaşır. Bu sözcüklerin çoğu sıfat ve edattır. İyi bir dinleyici olmak bu dönem çocuğunun sahip olmakta zorlandığı gelişim ödevlerindendir. Çocuğa öncelikle kendini özgürce ve rahatlıkla ifade edebileceği ortamlar yaratılmalıdır. Sayı kavramını geliştirirken somut eşyalar üzerinde yapılan çalışmalar ve hayat bilgisi derslerinde gözlem yeteneğini artırma yönünde yapılan incelemeler çocuğun zihinsel gelişimini hızlandırıcı ve somut düşünmeye geçişi kolaylaştırıcı ve geliştirici olmaktadır.
“ Okuma, yazma ve aritmetikle ilgili temel üç becerinin kazanılması” bu dönem çocuğunun başarması gereken en önemli gelişim görevidir. Beşinci sınıfın sonuna kadar sesli ve sessiz okuma hızının hemen hemen son noktasına ulaşır. Çocuğun somuttan soyuta geçiş döneminde öğretmenin ve ailenin bilinçli yaklaşımı çocuğun zihinsel gelişimine olumlu yönde katkıda bulunur.
SOSYAL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
1 Bir’inci sınıf dönemi, çocuğun kişiler arası ilişkilerin yoğun olduğu bir ortama girdiği ve sosyalliğinin geliştiği bir dönemdir. Bu dönem çocuklarında belirgin vicdan ve değer sistemi gelişmeye başlar. Okula yeni başlayan çocuğun hayranlığı anne babadan öğretmene kayar. Öğretmenle özdeşim kurar,onun ilgisini çekmeye,beğenilmeye ve onayını almaya çalışır.6-8 yaş çocuğu için öğretmen beğenisi önemli bir ihtiyaç haline gelmekte ve bu beğeni ona güven sağlamaktadır.
Çocuk okul yaşantısında arkadaşlarıyla paylaşma gereğini duyar.
Çocuk değerler sisteminin ve ahlaki karakterinin gelişiminde önemli bir aşama kaydeder. (Başkalarını düşünme, onları gözetme vb.)Öğretmen ve aile grup içinde görev almak isteyen öğrenciyi bilinçli bir biçimde yönlendirmelidir. Bu dönemde iki ayrı cinsten çocuklar kendi aralarında oynamayı tercih ederler. Çocuk cinsiyet rolünü bu dönemde iyice üstlenirler.Oyun becerisinin kazanılamaması çocuğun sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkiler.
DUYGUSAL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
Çocuk duygusal olarak halen yetişkine bağımlı olmasına rağmen, daha bağımsız olma eğilimindedir. Okula yeni başlayan her çocuk az veya çok tedirginlik yaşar. Öğretmenin sıcak ilgisi, oynayacak ortamın olması çocuğun kısa bir süre içinde gevşeyip rahatlamasına yardım etmektedir. Küçük çocuklara okulda güveni en iyi verebilecek kimse onun öğretmenidir. Öğretmen ve öğrenci arasında iletişim köprüsünü oluşturma konusunda aileye önemli görevler düşer.
Okuma yazma ve aritmetik becerilerinin kazanılması çocuğun “yeterlilik duygusu” edinmesi açısından önemlidir. Başarısızlık yaşaması benlik saygısını azaltıcı etki yapar. Bu dönemde olağan üstü imgelere dayanan korku azalır, ama yangından, köpekten, karanlıktan korkma yaşanır. Çocuk erkek ya da kız arkadaşlarıyla birlikte olmak kadar aile ile birlikte olmaktan da hoşlanır. Duygusal gelişim yönünden öğretmenin ve ailenin yapabileceği en önemli yardım onların her fırsatta duygularını dile getirmelerine olanak sağlamasıdır.
6-12 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM ÖZELLİĞİNİ ÖZETLERSEK
Oyunlarda gerekli olan motor beceride ustalık Kendine ve vücuduna karşı olumlu tutum geliştirme Akranlarıyla iyi ilişkiler kurmayı öğrenme Uygun kız-erkek rollerini öğrenme Okuma-yazma, sayısal alanlarda temel beceriler geliştirme Günlük yaşam için gerekli kavramlar geliştirme Değer sistemi geliştirme Kişisel bağımsızlık kazanma Kurum ve kişilere karşı tutumlar geliştirme
OKUL YAŞAMINDA TEMEL İSTEKLER
Bütün çocuklar ; sağlıklı olmayı, oyun oynamayı Giyinme, beslenme vb. ihtiyaçlarının karşılanmasını Arkadaş edinme,insanlarla bir arada yaşama isteği Düşünülmek,hakkında iyi düşünülmesi,itibar sahibi olma isteği Zevkli öğrenme ortamının sağlanması isteği taşırlar.
Çocuklar oyun, dans, müzik, resim, konferans, gezi, tiyatro vb
Çocuklar oyun, dans, müzik, resim, konferans, gezi, tiyatro vb. etkinliklerden hoşlanır. Cezadan daha çok ödüllendirme yöntemi etkilidir. Görsel uyaran birinci plana çıktığında öğrenme daha etkili olur.(Deney)Çocuklar özgürlükten hoşlanır, ancak diğer yandan da kontrolsüz özgürlük istemezler.
6 YAŞ 6 Yaş çocuğu isyankardır. Bulaşıcı hastalıklar görülür.
Erkek çocuklar kuvvet denemeleri yapar. Bisiklete binebilir. Anne taklidi ve evcilik oyunları görülür. Saldırganlık çok görülür. Kendini övmekten çok hoşlanır. Zaman kavramı gelişmeye başlar. Rakamları tanıyabilir. Birinci olma hevesindedir.
7 YAŞ Utanma duygusu yüksektir.
Sevilip sevilmediği konusunda kaygılıdır.Öğretmeni model alır.Dikkatini ders sırasında yoğunlaştırabilir.Denge duygusu gelişmiştir.Futbol,ok atma..Hayal oyunları azalır.İlişkilerde verici olmaktan çok alıcıdır.Ahlak anlayışı gelişir.İyi,kötü..Ağlama duygusuna dayalı çocuksu karakterini kaybeder.Akıl yürütme yetenekleri gelişir.
8 YAŞ Çekingenlik yok olmaya başlar.
Dili daha dışa dönüktür. Argo konuşma deneme. Yetişkinler gibi konuşmaya çalışır.Hayal ve gerçek arasındaki fark anlaşılır.Canlı cansız kavramını ayırabilir.Sosyal açıdan gelişmiştir.Arkadaş grubunda aktiftir.Gruplar kısa sürelidir.Yetişkin dünyasına meraklıdır.Kendini eleştirmeye başlar.Sınıf içinde daha bağımsızdır.Öğretmenlerinden çok arkadaşlarına ihtiyaç duyar.
9 YAŞ Bağımsızlığına, dokunulmazlığına saygı.
Parmaklarını ustaca kullanabilir. Duygularını rahatça dile getirebilir. Koleksiyondan, sınıflandırmadan hoşlanır. Sosyal olgunluğa ulaşmıştır.Ailenin etkisinden kurtulma eğilimindedir.Kızlar erkekler ayrı gruplar oluştururlar.İçine kapanma,hastalık numaraları görülür.Bağımsızlık isteği otoriteyi kabullenme çatışması
10 YAŞ Konuşma, iletişim Ön ergenlik belirtileri görülür.
Sosyal olaylar, evlilik, cinsellik konularıyla ilgilenme Kızlar daha hızlı büyümeye başlar. İştah, yemek yeme artar. Çok nadir ağlar. Duygusal patlamalar azalır. Anlayışlı hoşgörülü Bedensel şikayetler azalır.
11 YAŞ Fark edilmek isterler. Özelliklerini ortaya koyar.
Otoriteye bağlı kalmaktan sıkılır. Karşı cinsle ilgilenmeye başlar. Sürekli çalışamaz, çabuk sıkılır.